หายไปสี่ปี (หลัง Publish ได้ 4 บทความ 555).... กลับมาพร้อมโจทย์ใหม่ครับ
ทำอย่างไรเราจึงจะอยู่เป็น?
ฝากติดตามเว็บของผมด้วยนะครับ :)
ต้องใช้เวลาหลายล้านปี กว่าลิงชนิดหนึ่ง จะพัฒนามาเป็นสิ่งมีชีวิตทรงปัญญาที่มีชื่อว่า Homo Sapiens
บททดสอบจากสิ่งแวดล้อม ทำให้สิ่งมีชีวิตนี้ ที่แม้จะไม่ได้มีกำลังมากเท่าใดนัก สามารถที่จะดำรงและขยายเผ่าพันธ์ได้มีนับไม่ถ้วน ด้วยสติปัญญาและระบบวิธีคิดที่เหนือกว่าสัตว์ชนิดอื่นๆ
ธรรมชาติสรรค์สร้างให้สิ่งมีชีวิตชนิดนี้อยู่ร่วมกันเป็นกลุ่ม มันจึงมีพัฒนาการทักษะการสื่อสารอันล้ำเลิศ และพัฒนาระบบการคิดทำงานเป็นหมู่คณะที่ลึกซึ้ง จนทำให้สิ่งมีชีวิตที่ไม่ได้ดูมีพิษสงมากมายใดๆ สามารถมีพลังอำนาจเหลือคณา เมื่อได้ร่วมกันเป็นกลุ่มก้อน
และจากข้อได้เปรียบต่างๆนี้เอง มันจึงเป็นสิ่งมีชีวิตที่ได้ยึดครองโลกใบนี้
จากเดิมที่ธรรมชาติจะค่อยๆคัดเลือกสิ่งมีชีวิตรุ่นต่อๆไป ค่อยๆคัดผู้อ่อนแอและผู้ที่ไม่สามารถปรับตัวได้ออกไป เหลือไว้แต่ผู้แข็งแกร่งและปรับตัวได้ ตามหลัก “Natural Selection” ซึ่งต้องอาศัยเวลาหลายหมื่นหลายแสนปี
แต่ไม่ใช่กับมนุษย์ มนุษย์ได้ก้าวข้ามข้อจำกัดจากทางธรรมชาตินี้ไป และ สามารถพัฒนาตัวเองได้อย่างก้าวกระโดด มนุษย์นั้นไม่ต้องทำตาม Natural selection ก็สามารถเอาตัวรอดได้อย่างง่ายดาย
โลกมนุษย์พัฒนามาถึงจุดเราสามารเดินทางไปจุดใดต่างๆก็ได้ในโลก ภายในเวลาไม่กี่วัน สามารถสื่อสารติดต่อกับใครก็ได้ในโลก ข้อมูลข่าวสารจากเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นมาในโลกก็สามารถแพร่หลายได้อย่างรวดเร็ว พัฒนาถึงจุดที่สามารถผลิตและเก็บรักษาอาหารได้มากมาย จนอยากที่จะเสียชีวิตด้วยการอดตาย พัฒนายาต่างๆที่สามารถต่อสู้กับโรคติดเชื้อและโรคอื่นๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
จากเดิมที่มนุษย์ต้องอยู่เป็นกลุ่ม เป็นฝูง และต้องมีการปฏิสัมพันธ์ที่ซับซ้อนเพื่อเอาตัวรอด ด้วยความเจริญต่างๆนั้นจึงทำให้มนุษย์สามารถอยู่รอดได้ด้วยตัวคนเดียว หรืออยู่กันเพียงแค่กลุ่มเล็กๆ โดยไม่ต้องอาศัยความช่วยเหลือจากคนอื่นๆมากนัก
จะเห็นได้ว่าเพียงไม่กี่พันปี สัตว์สายพันธ์หนึ่งสามารถพัฒนาตัวมันเองได้อย่างก้าวกระโดด ซึ่งแม้ดูเหมือนมันจะปรับตัวใช้ชีวิตกับสื่งที่มันสร้างขึ้นมาได้ แต่ลึกๆแล้ว สิ่งที่ธรรมชาติสรรสร้างมาในตัวของมัน ซึ่งก็คือวิธีคิด สันดาน สัณชาติญาณ ของมันนั้น ก็ไม่ได้พัฒนาตามความก้าวหน้าต่างๆนั้นด้วย เพราะเวลาที่ผ่านไปนั้นมันช่่างเล็กน้อยเหลือเกิน
หาก Natural selection ทำให้เกิดสิ่งมีชีวิตที่สามารถปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมนั้นๆได้อย่างเหมาะสมที่สุด ซึ่งต้องอาศัยเวลาหลายหมื่นหลายแสนปี แล้วมนุษย์ซึ่งมีชีวิตมาหลายหมื่นปี แต่พึ่งจะมีพัฒนาการก้าวกระโดดต่างๆเพียงแค่พันปี จะปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมที่มันสร้างขึ้นมาได้อย่างไร?
สิ่งที่ธรรมชาติสรรสร้างออกแบบมานั้น มนุษย์ อยู่รอดด้วยการเป็น Hunter-Gatherer เป็นสิ่งมีชีวิตที่อ่อนแอไม่สามารถเอาตัวรอดลำพังในธรรมชาติ แต่สามารถเอาตัวรอดได้อย่างดีเมื่ออยู่กันเป็นกลุ่ม โดยอาศัยทักษะการสื่อสารแบบลึกซึ้ง เป็นสัตว์ที่ต้องการการยอมรับในกลุ่มอย่างมาก เพราะนั่นหมายถึงการรอดชีวิต เป็นสัตว์ที่มีลำดับขั้นในกลุ่ม เป็นสัตว์ที่มีเป้าหมายในชีวิตที่ไม่ได้ต่างจากสัตว์ตัวใดๆ นั่นคือ เอาตัวรอด และสืบพันธ์
ธรรมชาติไม่ได้ออกแบบมาว่า สิ่งมีชีวิตนี้จะต้องปรับตัวและเอาตัวรอดอย่างไร ในสภาพแวดล้อมที่มันสร้างขึ้นมาเอง มันควรจะปรับตัวอย่างไรหากมันเกิดมาในโลกที่มันกฏเกณฑ์การอยู่ร่วมกันอย่างซับซ้อน ปรับตัวอย่างไรในโลกที่ผู้คนต่างมีแนวโน้มจะแยกกันอยู่อย่างโดดเดี่ยวมากขึ้น ปรับตัวอย่างไรในสภาพสังคมที่มีโครงสร้างซับซ้อนกว่าการเป็นแค่สมาชิกหนึ่งในฝูง ปรับตัวอย่างไรหากปัจจัยสี่ต่างๆได้รับการตอบสนองหมดแล้ว แล้วมันจะมีเหตุผลใดเพื่อชีวิตอยู่ต่อ? จะปรับตัวอย่างไรเมื่อมันต้องมีตัวตนใน Social Network ปรับตัวอย่างใดเมื่อมันต้องสนว่าจะมีคนกด like หรืออ่าน status ของมันมากน้อยแค่ไหน ปรับตัวอย่างไรเมื่อมันพบเจอกับคนที่มีอำนาจ สินทรัพย์ ความน่าดึงดูดกว่ามันในทุกๆวัน ปรับตัวอย่างไรในคุณค่าที่มันโดนปลูกฝังมาตั้งแต่เกิด
จึงไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจ หากมนุษย์จะมีพฤติกรรมและความที่ดูไม่ “Make sense” มากขึ้น เช่น ซึมเศร้า ทำร้ายตัวเอง ฆ่าตัวตาย เมื่อมันต้องอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ทางพันธุกรรมของมันไม่ได้คุ้นชินใดๆ
จึงไม่น่าแปลกใจหากมนุษย์จะมีพฤติกรรมทำร้ายตัวเองมากขึ้น มีความโศกเศร้ามากขึ้น ซึ่งเป็นเรื่องที่ขัดกับสิ่งที่ธรรมชาติสร้างมา ที่สิ่งมีชีวิตนั้นจะต้องอยู่รอดให้ได้นานที่สุด
จึงไม่น่าแปลกใจ ที่แม้มนุษย์จะได้รับปัจจัยพื้นฐานต่างๆแล้วเพียงพอแล้ว มันก็ยังไม่พอใจ ยังมีความต้องการทะเยอทะยานที่จะมีความสุขมากยิ่งขึ้นๆ
และจึงไม่น่าแปลกใจ หากมนุษย์จะมีปัญหาว่ามัน “อยู่ไม่เป็น” ไม่เข้าใจโลก ไม่เข้าใจตัวเอง ไม่เข้าใจคนอื่น และเกิดความสับสนมากมาย เพราะธรรมชาติไม่ได้สร้างให้มนุษย์เกิดมาเอาตัวรอดและ “อยู่เป็น” ในสภาพแวดล้อมเช่นนี้เอง
อย่างไรก็ตามก็เป็นที่ปฏิเสธไม่ได้ว่า มนุษย์หลายๆคนก็สามารถพัฒนาความ “อยู่เป็น” ได้อย่างน่าอัศจรรย์ใจ และน่าศีกษาเรียนรู้
